Z Antonim Salwą, kelnerem w Zajeździe Magyar w Wyżnem, rozmawia Jaromir Kwiatkowski.
Jaromir Kwiatkowski: Zetknąłem się z opinią, że kelner to prosty zawód, bo cóż jest skomplikowanego w rozłożeniu sztućców i przyniesieniu potraw na stół?
Antoni Salwa: To zależy. Można podać danie mechanicznie, według przyjętego zamówienia. Jednak chodzi raczej o to, aby podać gościowi talerz z daniem poprawnie, a więc – jeśli to możliwe - z prawej strony, z potrawą ułożoną prawidłowo na talerzu - mam na myśli to, gdzie powinien znajdować się główny składnik dania, a gdzie dodatki. Kelner powinien też wiedzieć, że – idąc do gościa – musi ująć talerz tak, aby przy stoliku już nim nie kręcić, tylko z gestem podać. Można tutaj przytaczać jeszcze wiele prawideł wpisanych w zawód kelnera. Moim zdaniem, przygotowanie do tego zawodu wymaga nauki pobranej w szkole i praktyki pod okiem mistrza zawodu, a także pewnych predyspozycji. No i oczywiście trzeba lubić ten fach.
Skoro nie jest to taki prosty zawód, to jaka zatem jest rola kelnera w restauracji?
AS: Rolą kelnera jest umiejętna obsługa gości przychodzących do restauracji od ich wejścia do wyjścia. Kelner powinien umieć stworzyć taką atmosferę, aby gość czuł się nie tylko mile widziany, ale wręcz najważniejszy na sali. Powinien zapewnić mu – w miarę możliwości - dogodny stolik na sali, jak również sprawną, kulturalną obsługę.
Po zajęciu miejsca następuje wybór dań z karty. Kelner może gościowi coś zasugerować, ale nie może narzucać.
Właśnie. Kelner nie powinien być nachalny. Powinien wyczuć, czy gość potrzebuje jego pomocy przy wyborze dań i napojów, a jeśli już coś doradza od siebie, to powinien to robić na tyle subtelnie i taktownie, aby gość był przekonany, że tego akurat sobie życzył. Wtedy obie strony są zadowolone.
Kelner to wizytówka lokalu. Zawsze na „pierwszej linii frontu”...
AS: Jak lekarz pierwszego kontaktu (śmiech). Ale tak, ma Pan rację, kelner to wizytówka lokalu. Dlatego musi mieć odpowiednią wiedzę kulinarną i znać zasady savoire vivre'u.
Gdy kelner przyniósł już zamówione dania, to ma klienta „z głowy” do momentu, kiedy ten poprosi o rachunek?
AS: W żadnym wypadku. Kelner powinien cały czas czuwać nad gościem, mieć go w zasięgu wzroku. Nie chodzi o to, by gość cały czas czuł na sobie jego wzrok. Ale kelner powinien go dyskretnie obserwować, być gotowym, gdy on nawet nieznacznym gestem pokaże, że czegoś potrzebuje.
W kilku restauracjach widziałem kelnera idącego z trzema talerzami na każdej ręce. Czy to prawidłowe zachowanie?
AS: Uważam, że kelner powinien nosić wszystko na tacy, a nie w rękach, bo to jest nie tylko nieeleganckie, ale też niehigieniczne. Ale są lokale niezbyt wysokiej kategorii, w których gość chce szybko zjeść. Tam można na takie praktyki przymknąć oko: najważniejsze, żeby klient był zadowolony, że został szybko obsłużony. Choć „szanujący się” kelner będzie nosił dania na tacach nawet w lokalach niższej kategorii, zwłaszcza gdy sytuacja nie zmusza go do noszenia większej ilości talerzy.
Zapisuje Pan zamówienia, czy stara się je zapamiętać?
AS: Staram się ich nie zapisywać, bo wtedy moja uwaga bardziej skupia się na zamówieniu, które składa gość.
A czy w przypadku jednoczesnego przyjmowania zamówień od gości przy kilku stolikach to wszystko się Panu nie pomyli?
AS: (śmiech) Trzeba tak sobie zorganizować pracę, żeby się nie pomylić, bo pomyłki świadczą o braku profesjonalizmu. Na wyposażeniu kelnera jest długopis i notesik, ale to ostateczność.
Kelner powinien mieć zdrowe nogi. Czy wiadomo, ile kilometrów pokonuje podczas jednej zmiany?
AS: Trudno powiedzieć. To zależy od natężenia ruchu, od tego, jak daleko od kuchni są położone stoliki. W sezonie letnim otwierany jest taras, gdzie goście bardzo lubią biesiadować, a więc przybywa kilometrów do pokonania.
Z Pańskim ponad 30-letnim doświadczeniem to pewnie Pan już Równik obszedł (śmiech).
AS: Może warto by to było kiedyś policzyć, ale to już wyższa matematyka.
Czy nie jest tak, że po pewnym czasie między stałymi klientami a kelnerem tworzy się specyficzna więź?
AS: Coś w tym jest. W gastronomii zmieniają się dni pracy i godziny, co wynika z obowiązującego w zakładzie harmonogramu. To powoduje, że czasami goście mogą być kilka razy w lokalu i nie spotkać „swojego” kelnera. Po takiej przerwie często zwracają się do mnie: „dawno pana nie widzieliśmy”. Bywa też odwrotnie: z szacunku dla gości nieraz zauważam „dawno państwa (pani, pana) nie było”. Są goście, którzy lubią być obsługiwani przez „swoich” kelnerów. Nie pytam o to, ale po wyrazie ich twarzy nieraz widzę, że są zadowoleni, iż to właśnie ja ich obsługuję.
A czy zdarzają się klienci „humorzaści”, którzy wręcz szukają w potrawach przysłowiowego włosa?
AS: Owszem. W takich przypadkach kelner powinien być stanowczy. Jeżeli jest pewien swoich racji, to w taktowny sposób powinien przedstawić je gościowi oraz szukać kompromisu. Choć istnieje powiedzenie, że gość ma zawsze rację. Trzeba więc tak „lawirować”, żeby jakoś zażegnać nieprzyjemną sytuację.
Przed nagraniem tego wywiadu powiedział mi Pan bardzo fajną rzecz: kelner ma służyć, ale nie może być służącym.
To zdanie usłyszałem kiedyś od starszych kolegów. Chodzi o to, że kelner ma swoją godność. Nie jest chłopcem na posyłki, którego klient może zbesztać czy poniżyć. Ale nie może także dopuścić do sytuacji, w której gość aż tak się zdenerwuje.
Kelner musi lubić klientów?
AS: W ogóle trzeba lubić ludzi, nie tylko w tym zawodzie. Generalnie trzeba mieć do gości pogodne podejście i szacunek. Poza tym uczono mnie, że kelner zostawia wszystkie swoje troski na progu lokalu. W pracy nie powinien mieć humorów, smutku na twarzy, choćby np. w życiu prywatnym miał mnóstwo kłopotów.
Jaki ma Pan stosunek do napiwków?
AS: Napiwek to sprawa wyłącznie między gościem a kelnerem. Ma sens wtedy, gdy jest wyrazem szacunku gościa dla kelnera, który go obsługuje. Wtedy jest w porządku. Ale czasami gość, który – nie mając racji – naubliża kelnerowi, myśli, że napiwkiem załatwi sprawę. Przed laty nieraz w takiej sytuacji odmawiałem napiwku. I jak się gość poczuł? Dlatego napiwki trzeba umieć zarówno dawać, jak i brać.
AS: W lokalu dziennym, jakim jest Magyar, mamy gości przyjezdnych i stałych. Ci ostatni przyjeżdżają do nas, bo są miłośnikami kuchni węgierskiej, albo wiedzą, że tu można zjeść świeżo i smacznie. Obserwuję modę na tzw. niedzielne obiadki, kiedy rodziny nie gotują w niedzielę w domu, tylko przyjeżdżają na obiad do restauracji. Zdarza się, że stali bywalcy w weekendy rezerwują u nas stolik, bo wtedy jest ciężko z wolnymi miejscami. Coraz częściej spotyka się przy stole rodziny wielopokoleniowe (dziadkowie, dzieci, wnuki). Nieraz słyszę, jak goście narzekają na brak w Rzeszowie lokali z dancingiem i wspominają dawne czasy, kiedy istniał hotel „Rzeszów”, „Rzeszowska” czy namiastka obecnego „Magyara” – „Hungaria”.
Czy wam, profesjonalistom, nie psują trochę rynku nieprofesjonaliści, np. studenci, którzy zarabiają jako kelnerzy na studia?
AS: Powiedziałbym inaczej: wszystko zależy od tego, czy właściciel chce mieć w swoim lokalu profesjonalnego kelnera, czy nie. Czy postawi na to, by jego pracownik go odpowiednio reprezentował. Student też człowiek i kelnerem też może być, ale w pobliżu powinien mieć fachowca, który go wspomoże w trudnej sytuacji lub podzieli się swoimi wiadomościami zawodowymi.
Czego można życzyć kelnerowi?
AS: Wielu gości. Bo jak będą goście, to będzie praca i wszyscy będą zadowoleni. Życzyłbym sobie spokojnych gości. No i wzajemnej wyrozumiałości. Tego, by klienci czasami zauważyli, że kelner chodzi cały dzień na nogach i może być zmęczony, więc może trzeba mu wybaczyć różne niedociągnięcia.
Zanim klikniesz „Zgadzam się” lub zamkniesz to okno, prosimy o przeczytanie tej informacji. Prosimy w niej o Twoją dobrowolną zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych partnerów biznesowych oraz przekazujemy informacje o tzw. cookies i o przetwarzaniu przez nas Twoich danych osobowych. Klikając „Zgadzam się” lub zamykając okno, zgadzasz się na poniższe. Możesz też odmówić zgody lub ograniczyć jej zakres.
Zgoda
Jeśli chcesz zgodzić się na przetwarzanie przez Zaufanych Partnerów Grupy SAGIER Twoich danych osobowych, które udostępniasz w historii przeglądania stron i aplikacji internetowych, w celach marketingowych (obejmujących zautomatyzowaną analizę Twojej aktywności na stronach internetowych i w aplikacjach w celu ustalenia Twoich potencjalnych zainteresowań dla dostosowania reklamy i oferty) w tym na umieszczanie znaczników internetowych (cookies itp.) na Twoich urządzeniach i odczytywanie takich znaczników, kliknij przycisk „Przejdź do serwisu” lub zamknij to okno.
Jeśli nie chcesz wyrazić zgody, kliknij „Nie teraz”.
Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Możesz edytować zakres zgody, w tym wycofać ją całkowicie, przechodząc na naszą stronę polityki prywatności.
Powyższa zgoda dotyczy przetwarzania Twoich danych osobowych w celach marketingowych Zaufanych Partnerów. Zaufani Partnerzy to firmy z obszaru e-commerce i reklamodawcy oraz działające w ich imieniu domy mediowe i podobne organizacje, z którymi Grupa SAGIER współpracuje.
Podmioty z Grupy SAGIER w ramach udostępnianych przez siebie usług internetowych przetwarzają Twoje dane we własnych celach marketingowych w oparciu o prawnie uzasadniony, wspólny interes podmiotów Grupy SAGIER. Przetwarzanie takie nie wymaga dodatkowej zgody z Twojej strony, ale możesz mu się w każdej chwili sprzeciwić. O ile nie zdecydujesz inaczej, dokonując stosownych zmian ustawień w Twojej przeglądarce, podmioty z Grupy SAGIER będą również instalować na Twoich urządzeniach pliki cookies i podobne oraz odczytywać informacje z takich plików. Bliższe informacje o cookies znajdziesz w akapicie „Cookies” pod koniec tej informacji.
Administrator danych osobowych
Administratorami Twoich danych są podmioty z Grupy SAGIER czyli podmioty z grupy kapitałowej SAGIER, w której skład wchodzą Sagier Sp. z o.o. ul. Mieszka I 48/50, 35-303 Rzeszów oraz Podmioty Zależne. Ponadto, w świetle obowiązującego prawa, administratorami Twoich danych w ramach poszczególnych Usług mogą być również Zaufani Partnerzy, w tym klienci.
PODMIOTY ZALEŻNE:
http://www.biznesistyl.pl/ http://poradnikbudowlany.eu/ http://modnieizdrowo.pl/ http://www.sagier.pl/ Jeżeli wyrazisz zgodę, o którą wyżej prosimy, administratorami Twoich danych osobowych będą także nasi Zaufani Partnerzy. Listę Zaufanych Partnerów możesz sprawdzić w każdym momencie na stronie naszej polityki prywatności i tam też zmodyfikować lub cofnąć swoje zgody.
Podstawa i cel przetwarzania
Twoje dane przetwarzamy w następujących celach:
• 1. Jeśli zawieramy z Tobą umowę o realizację danej usługi (np. usługi zapewniającej Ci możliwość zapoznania się z jednym z naszych serwisów w oparciu o treść regulaminu tego serwisu), to możemy przetwarzać Twoje dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.
• 2. Zapewnianie bezpieczeństwa usługi (np. sprawdzenie, czy do Twojego konta nie loguje się nieuprawniona osoba), dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszanie naszych usług i dopasowanie ich do potrzeb i wygody użytkowników (np. personalizowanie treści w usługach), jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług (np. jeśli interesujesz się motoryzacją i oglądasz artykuły w biznesistyl.pl lub na innych stronach internetowych, to możemy Ci wyświetlić reklamę dotyczącą artykułu w serwisie biznesistyl.pl/automoto. Takie przetwarzanie danych to realizacja naszych prawnie uzasadnionych interesów.
• 3. Za Twoją zgodą usługi marketingowe dostarczą Ci nasi Zaufani Partnerzy oraz my dla podmiotów trzecich. Aby móc pokazać interesujące Cię reklamy (np. produktu, którego możesz potrzebować) reklamodawcy i ich przedstawiciele chcieliby mieć możliwość przetwarzania Twoich danych związanych z odwiedzanymi przez Ciebie stronami internetowymi. Udzielenie takiej zgody jest dobrowolne, nie musisz jej udzielać, nie pozbawi Cię to dostępu do naszych usług. Masz również możliwość ograniczenia zakresu lub zmiany zgody w dowolnym momencie.
Twoje dane przetwarzane będą do czasu istnienia podstawy do ich przetwarzania, czyli w przypadku udzielenia zgody do momentu jej cofnięcia, ograniczenia lub innych działań z Twojej strony ograniczających tę zgodę, w przypadku niezbędności danych do wykonania umowy, przez czas jej wykonywania i ewentualnie okres przedawnienia roszczeń z niej (zwykle nie więcej niż 3 lata, a maksymalnie 10 lat), a w przypadku, gdy podstawą przetwarzania danych jest uzasadniony interes administratora, do czasu zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.
Przekazywanie danych
Administratorzy danych mogą powierzać Twoje dane podwykonawcom IT, księgowym, agencjom marketingowym etc. Zrobią to jedynie na podstawie umowy o powierzenie przetwarzania danych zobowiązującej taki podmiot do odpowiedniego zabezpieczenia danych i niekorzystania z nich do własnych celów.
Cookies
Na naszych stronach używamy znaczników internetowych takich jak pliki np. cookie lub local storage do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach, aplikacjach i w Internecie. W ten sposób technologię tę wykorzystują również podmioty z Grupy SAGIER oraz nasi Zaufani Partnerzy, którzy także chcą dopasowywać reklamy do Twoich preferencji. Cookies to dane informatyczne zapisywane w plikach i przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (tj. twój komputer, tablet, smartphone itp.), które przeglądarka wysyła do serwera przy każdorazowym wejściu na stronę z tego urządzenia, podczas gdy odwiedzasz strony w Internecie. Szczegółową informację na temat plików cookie i ich funkcjonowania znajdziesz pod tym linkiem. Pod tym linkiem znajdziesz także informację o tym jak zmienić ustawienia przeglądarki, aby ograniczyć lub wyłączyć funkcjonowanie plików cookies itp. oraz jak usunąć takie pliki z Twojego urządzenia.
Twoje uprawnienia
Przysługują Ci następujące uprawnienia wobec Twoich danych i ich przetwarzania przez nas, inne podmioty z Grupy SAGIER i Zaufanych Partnerów:
1. Jeśli udzieliłeś zgody na przetwarzanie danych możesz ją w każdej chwili wycofać (cofnięcie zgody oczywiście nie uchyli zgodności z prawem przetwarzania już dokonanego na jej podstawie);
2. Masz również prawo żądania dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym w Polsce jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Pod tym adresem znajdziesz dodatkowe informacje dotyczące przetwarzania danych i Twoich uprawnień.